Tom "Nie tylko I Brygada" ukazuje dzieje Legionów od przełomu lat 1914/1915 po początki roku 1916. Ważną rolę odgrywają tu oczywiście I Brygada i komendant Piłsudski, ale poczesne miejsce zajmują w nim również inne polskie formacje. Autor szeroko omawia krwawy szlak bojowy II Brygady Legionów na terenie Karpat Wschodnich. Przypomina bitwy stoczone przez nią pod Mołotkowem, Nadwórną i Rokitną, które na trwałe weszły do księgi chwały oręża polskiego. Prezentuje także formacje legionowe tworzone pod auspicjami Rosjan, które szybko przekształciły się w samodzielną dywizję. Zarysowuje całe polityczne zaplecze Legionów Polskich, bez którego żadne formacje wojskowe nie wyruszyłyby w pole. Przypomina działalność Naczelnego Komitetu Narodowego, a także jego Departamentu Wojskowego, kierowanego przez Władysława Sikorskiego - rzeczywistego twórcę idei Legionów, niesłusznie kojarzonej z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego. Aby uchwycić całość obrazu ówczesnej rzeczywistości, Koprowski zarysowuje złożone tło sytuacji militarnej i politycznej panującej na ziemiach polskich, a zaistniałej w wyniku działań wojennych i poczynań zaborców. Całość opracowania, podobnie jak tom "Przed wyruszeniem w pole. 1906-1914", oparta została przede wszystkim na wspomnieniach i pamiętnikach oraz na relacjach bezpośrednich uczestników tamtych wydarzeń - tak oficerów, jak i szeregowców - polskich legionistów.
UWAGI:
Bibliografia str. 339-[345]. Indeksy.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Pierwszą wersję świadectwa Dalia Grinkevičiūtė spisała w latach 1949-1950 na Litwie, po ucieczce z Jakucji. Pozbawiony tytułu tekst, obecnie zwany Wspomnieniami, zamknęła w słoiku i zakopała. Wkrótce została aresztowana i ponownie zesłana na Północ, a kiedy z niej powróciła, nie udało się jej odnaleźć zapisków. W różnych latach podejmowała próby ich odtworzenia, wierząc, że mogą mieć znaczenie nie tylko dla niej. Ślady tych prób to liczne notatki, fragmenty, wreszcie miniatury, z których trzy zamieszczono w niniejszym zbiorze. Dopiero na początku lat osiemdziesiątych osiągnęła cel - powstał drugi wariant relacji, któremu nadano tytuł Litwini nad Morzem Łaptiewów. Mniej więcej w tym samym czasie spisała także doświadczenia z lat praktyki lekarskiej - ta część nosi tytuł Na ziemi ojczystej. Teksty te, pomimo istotnych różnic, są silnie ze sobą związane, nawzajem rzucają światło na opisane w nich zdarzenia i współtworzą dramatyczny dokument bestialskich męczarni, głębokiej traumy i nieludzkiego systemu, ale także silnego, wspaniałego, szlachetnego charakteru i - ostatecznie - triumfu ludzkiego ducha.W świadomości zbiorowej Litwinów Dalia Grinkevičiūtė jest bardzo ważną postacią. W jej dramatycznych przeżyciach rozpoznają oni własny los, a jej postawa uznawana jest za wzór postępowania na czas zarazy. Dlatego jej wspomnienia, poczytywane za skarb litewskiej literatury XX wieku, to lektura w litewskich szkołach - tekst formacyjny. Jestem przekonany, że autorka chętnie zrezygnowałaby z tej pośmiertnej sławy w zamian za odzyskanie utraconej młodości zwyczajnej dziewczynki.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Dramatyczne, sensacyjne i tajemnicze wydarzenia z dziejów Prus Wschodnich w ostatnich miesiącach drugiej wojny światowej. Leszek Adamczewski pisze o zamachu na życie Adolfa Hitlera w mazurskiej Kwaterze Głównej Führera. Przedstawia także przebieg późniejszej, panicznej ucieczki Niemców podczas srogiej zimy u schyłku wojny. Wiosną 1945 roku przez ziemie Prus Wschodnich przetoczył się walec dyszącej żądzą zemsty Armii Czerwonej. Po jej przemarszu pozostały stosy trupów, tysiące zgwałconych kobiet i setki spalonych miejscowości. W niniejszej książce autor pisze o tych, jak i o innych zdarzeniach tamtego okresu, w tym o losach legendarnej Bursztynowej Komnaty. Książka Łuny nad jeziorami nominowana była do Literackiej Nagrody Warmii i Mazur WAWRZYN 2011. Leszek Adamczewski - poznański pisarz i dziennikarz, urodzony w 1948 roku w Szczecinie. Absolwent Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza. Autor trzydziestu książek. Zadebiutował w 1992 roku Złowieszczymi górami i poruszonej w nich tematyce zagadkowych i tajemniczych wydarzeń z lat drugiej wojny światowej, a w szczególności losów zaginionych skarbów kultury, pozostaje wierny do dziś.
UWAGI:
Bibliografia, filmografia na stronach 333-[336]
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Wydaje się, że o Auschwitz powiedziano już dość. Jednak wspomnienia Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat, który, zgłębiany choćby wielokrotnie, nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać. Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą "karierę". Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom oraz ludziom - czasem nawet wbrew sobie - "awansował" na kolejne stanowiska. Na nich nie tylko mógł przetrwać we względnie lepszych warunkach, ale także konspirować i obserwować, a w końcu opisać funkcjonowanie różnych członów obozu, przeplatając swą relację obrazami z życia codziennego. Autor nie oddaje oczywiście całości obozowego życia, ale jego opis jest bardzo szeroki, a nadto rzeczowy, treściwy i bezpośredni. Nie obawia się nazywać spraw i sprawców po imieniu. Dzięki temu właśnie jego wspomnienia wywierają ogromne wrażenie. Główny tekst uzupełniony został w niniejszej książce treścią spisanych w innym czasie przez Stanisława Głowę artykułów i dokumentów, w których rozwija on i pogłębia niektóre wątki obozowe. Opracowanie zilustrowano zdjęciami z archiwów rodziny.
UWAGI:
Indeks.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni